Wat is toch dat ratelend geluid bij het achterwiel van jouw fiets?

Fact checks, lezersvragen en mooie weetjes, we zijn er gek op. En jullie ook, want we krijgen geregeld vragen binnen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Dat inspireert ons weer om op onderzoek uit te gaan en de harde feiten te achterhalen. Deze keer zoeken we uit waar het ratelend geluid bij een fiets vandaan komt. En nu denk je misschien, welk ratelend geluid? We hebben het voornamelijk over de racefiets, mountainbike, toerfiets of gravelbike met meerdere tandwielen en versnellingen. De fietsers zullen het meteen herkennen, terwijl de andere weggebruikers het misschien kennen aan fietsers die voorbij komen en niet aan het trappen zijn. Het herkenbare rrrrrrrrr-geluid komt voorbij, maar wat is het nu precies?

Het ratelend geluid bij een fiets

Laten we bij het begin beginnen en veel fietsers gerust stellen. Het ratelend geluid bij een fiets is niets waar je je zorgen over hoeft te maken. Het geluid komt voor als je niet trapt – dus je benen stil houdt – en komt van je achterwiel. De een kickt echt op dit geluid, terwijl de ander liever naar de geluiden uit de natuur luistert. Bij een peloton wielrenners hoor je soms de ene fiets nog meer geluid maken, dan de ander. Soms ook praktisch, want dan horen mede-weggebruikers je ook beter aankomen. Maar daar is het ratelend geluid niet voor ‘ingebouwd’ bij jouw fiets.

Wat is het ratelend geluid op de fiets?

In de naaf van het achterwiel van onder andere de racefiets zit een ‘ratelsysteem’, ook wel bekend als een ‘vrijloopsysteem’. Dit vrijloopsysteem zorgt ervoor dat je jouw benen stil kan houden, terwijl de fiets wel doorloopt. De fixie rijders onder ons, zullen dit systeem vooral niet willen hebben, want daar is de ketting als het ware gefixt op het achterwiel. In dat geval kan je jouw benen dus niet zomaar stilzetten, want dan stopt de gehele fiets. Het voordeel daarvan is dat je met een fixie in theorie ook achteruit kan fietsen.

Het vrijloopsysteem

Goed, even terug naar het vrijloopsysteem. Als je dus niet trapt, gaat er een technisch gebeuren van start. De meeste systemen maken gebruik van pallen en veren. De pallen met veren die in de cassettes zitten, grijpen in op de naaf. Als je trapt duwen de veren de pallen in de cassette tegen de tanden in de naaf. Trap je, dan schieten ze in het verzet en ga je vooruit. De andere kant op, werkt dat dus niet en maakt een fiets een ratelend geluid. Ben je er nog bij? Check vooral onderstaande video ook even.

Het ratelend geluid veranderen

Het ratelend geluid op een fiets is niet bij iedereen hetzelfde. Overigens zegt het niet veel over hoe duur jouw versnellingsset of racefiets is. Het is wel zo dat bepaalde materialen meer of minder geluid resoneren. Carbon stangen zijn iets groter en kunnen meer geluid overdragen. Maar wil je graag meer of minder geluid, dan kan je er dus iets aan doen. De duurste ingreep is het vrijloopsysteem veranderen, maar op basis van de hoeveelheid tanden en pallen, maakt een fiets meer of minder geluid. Daarnaast kan je met smering het geluid ook flink veranderen. Een dikkere smering zorgt voor minder geluid. Ga overigens niet zomaar een vetspuit erin leegspuiten, maar laat je goed voorlichten. Te weinig vet zorgt voor minder smering en dus meer slijtage, terwijl te veel vet juist kan zorgen voor een slechtere werking.

Signature sign

Voor sommige fietsmerken is het ratelend geluid per fiets of versnellingsgroep ook een soort van signature sign. Onder het motto van ‘Nothing sounds like a Harley’, maken sommige fietsmerken een stuk meer geluid dan de ander. De echte wielrenners kunnen dus herkennen of er bijvoorbeeld een Cannondale, Pinarello of Specialized met een bepaalde versnellingsgroep aan komt.